Bariatria stała się znaczącą dziedziną medycyny, mającą kluczowe znaczenie dla osób borykających się z otyłością. Wybór poddania się operacji bariatrycznej może być przełomowym krokiem w walce z nadmiarem kilogramów. W niniejszym artykule omówimy podstawy bariatrii, jakie zabiegi oferuje oraz dla kogo są one przeznaczone.
Co to jest bariatria?
Bariatria to dziedzina medycyny skupiająca się na diagnozowaniu, leczeniu i zapobieganiu otyłości. W dobie rosnącej epidemii otyłości na całym świecie, bariatria zyskuje na znaczeniu, stając się kluczową specjalizacją w zakresie zarządzania problemami zdrowotnymi związanymi z nadwagą. Ta dziedzina nie ogranicza się wyłącznie do operacji chirurgicznych. Leczenie bariatryczne obejmuje również podejście multidyscyplinarne, które uwzględnia dietę, aktywność fizyczną, behawioralne metody leczenia oraz farmakoterapię. Jej celem jest nie tylko redukcja masy ciała, ale również poprawa ogólnego stanu zdrowia i jakości życia pacjentów.
Jakie zabiegi wykonuje się w ramach bariatrii?
Chirurgia bariatryczna to jedno z głównych narzędzi w arsenale bariatrii, a jej głównym celem jest zmniejszenie pojemności żołądka lub zmniejszenie wchłaniania składników odżywczych. Oto niektóre z najpopularniejszych procedur:
- Rękawowa resekcja żołądka: Chirurg usuwa dużą część żołądka, pozostawiając w kształcie rękawa o pojemności około bananowej wielkości. Procedura ta powoduje uczucie sytości po spożyciu niewielkiej ilości pokarmu.
- Przełączenie dwunastnicy (bypass żołądkowo-jelitowy): Chirurg tworzy mały woreczek z górnej części żołądka, a następnie przecina górną część jelita cienkiego i łączy ją z nowo utworzonym woreczkiem. Pozostała część żołądka oraz pierwszy odcinek jelita cienkiego są omijane, co zmniejsza wchłanianie kalorii.
- Pasma żołądkowego: Chirurg zakłada silikonowe pasmo wokół górnej części żołądka, tworząc mały woreczek. Pasmo można regulować, w zależności od potrzeb pacjenta.
- Biliopankreatyczne omijanie z przecięciem dwunastniczym: Jest to jedna z bardziej skomplikowanych procedur, polegająca na resekcji dużej części żołądka i przecięciu jelita, co prowadzi do znacznego zmniejszenia wchłaniania kalorii.
Wszystkie te procedury mają swoje wady i zalety oraz różnią się stopniem skomplikowania oraz efektami ubocznymi. Wybór odpowiedniej metody zależy od indywidualnej sytuacji pacjenta i jest podejmowany po konsultacji z lekarzem specjalistą.
Kto i kiedy powinien się poddać operacji bariatrycznej?
Decyzja o poddaniu się operacji bariatrycznej jest ważnym krokiem w życiu pacjenta i powinna być podjęta po dokładnym rozważeniu oraz konsultacji z lekarzem specjalistą. Operacje bariatryczne są zarezerwowane głównie dla osób, dla których inne metody leczenia otyłości okazały się nieskuteczne, a nadwaga stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia. Poniżej przedstawiamy kryteria oraz sytuacje, w których rozważenie operacji bariatrycznej jest uzasadnione:
- Wskaźnik masy ciała (BMI): Jednym z głównych kryteriów jest BMI pacjenta. Osoby z BMI powyżej 40 są często uważane za kandydatów do operacji bariatrycznej. Jeżeli BMI wynosi pomiędzy 35 a 40 i towarzyszą mu poważne schorzenia współistniejące, takie jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze czy bezdech senny, również mogą być kwalifikowane do zabiegu.
- Próby leczenia zachowawczego: Operacja jest zwykle rozważana wtedy, gdy pacjent próbował przez dłuższy czas różnych metod odchudzania, takich jak diety, programy ćwiczeń fizycznych czy leczenie farmakologiczne, bez długotrwałego sukcesu.
- Gotowość do zmiany stylu życia: Chirurgia bariatryczna wymaga od pacjenta zdecydowanych zmian w stylu życia po operacji. Przed zabiegiem lekarze zazwyczaj chcą mieć pewność, że pacjent jest gotowy na takie zmiany, takie jak regularne spożywanie zdrowych posiłków, regularne ćwiczenia czy przestrzeganie zaleceń dotyczących suplementacji.
- Psychologiczne przygotowanie: Ważne jest również, aby pacjent był psychicznie gotowy na operację i potencjalne wyzwania pooperacyjne. W wielu przypadkach pacjenci muszą przejść ocenę psychologiczną, aby upewnić się, że są w stanie poradzić sobie z emocjonalnymi i psychicznymi aspektami operacji.
- Choroby współistniejące: Jak wspomniano wcześniej, obecność poważnych chorób współistniejących, które mogą ulec poprawie po chirurgii bariatrycznej, takich jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze czy bezdech senny, może wpłynąć na decyzję o przeprowadzeniu operacji.
Operacja bariatryczna jest poważnym krokiem i nie jest odpowiednia dla każdego. Istotne jest indywidualne podejście do każdego pacjenta i dokładna ocena ryzyka oraz potencjalnych korzyści. Decyzję o zabiegu powinien poprzedzać proces edukacji, konsultacji i przygotowania zarówno fizycznego, jak i psychicznego.
Przeciwwskazania do zabiegu
Nie każdy pacjent z otyłością kwalifikuje się do operacji. Przeciwwskazania obejmują:
- Choroby serca i nerek w zaawansowanym stadium.
- Niektóre choroby psychiczne, które mogą utrudniać przestrzeganie zaleceń pooperacyjnych.
- Aktywne uzależnienia od alkoholu czy narkotyków.
- Niestabilne warunki hormonalne.
Efekty i zalety poddania się bariatrii
Poddanie się operacji bariatrycznej przynosi liczne korzyści. Oprócz znaczącej utraty masy ciała, pacjenci często doświadczają:
- Poprawy w kontroli cukrzycy.
- Zmniejszenia ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.
- Poprawy jakości życia, w tym zdolności do wykonywania codziennych czynności.
Podsumowując, operacja bariatryczna to skuteczne narzędzie w walce z otyłością, które może przynieść wiele korzyści dla zdrowia i jakości życia pacjenta. Jednak decyzja o jej przeprowadzeniu wymaga konsultacji z lekarzem specjalistą i dokładnego rozważenia wszystkich zalet i ryzyk.