The Institute of Internal Auditors (IIA) określa audyt wewnętrzny jako działalność niezależną i obiektywną, której celem jest dodanie wartości i ulepszenie działalności operacyjnej przedsiębiorstwa.
Audyt to systematyczna i dokonywana w uporządkowany sposób ocena ważnych dla funkcjonowania firmy procesów, takich jak zarządzanie ryzykiem oraz kontrola i ład organizacyjny. Audyt wewnętrzny przyczynia się do poprawy działania firmy i pomaga osiągnąć zaplanowane cele przez ocenę skuteczności tych procesów i właściwe doradztwo.
Dotychczasowy system zarządzania jedynie poprzez kontrolę wewnętrzną uznany został za mało skuteczny, nie gwarantujący wystarczającego ograniczenia ryzyka występującego w przedsiębiorstwie. Do tej pory kontrola wewnętrzna opierała się na zdarzeniach i procesach istniejących w przeszłości, co utrudniało zarządzanie przyszłością firmy.
ZASADY PRACY AUDYTORA
Działanie audytora ma na celu zapewnienie, że świadczona przez niego usługa zostanie przeprowadzona profesjonalnie i zgodnie z odpowiednimi standardami. Realizacja tego celu wymaga spełnienia następujących zasad:
- zachowania wiarygodności,
- zachowania profesjonalizmu,
- zapewnienia wysokiej jakość świadczonych usług,
- zachowania obiektywizmu,
- zachowania bezstronności,
- unikania konfliktu interesów,
- przestrzegania tajemnicy zawodowej,
- umiejętności rozwiązywania konfliktów natury etycznej,
- zachowania należytej staranności zawodowej.
ZADANIA AUDYTORA
Audyt wewnętrzny obejmuje badanie i ocenę jakości, skuteczności oraz adekwatności systemu kontroli wewnętrznej oraz jakości wykonywania powierzonych zadań przez poszczególne jednostki organizacyjne. Do zadań podstawowych oraz szczegółowych audytu wewnętrznego należą:
- przeprowadzanie analizy i oceny systemu kontroli wewnętrznej przez identyfikację i ocenę poszczególnych kontroli już istniejących w firmie, przedstawianie opinii o ich wiarygodności i doradzanie kierownictwu w projektowaniu systemu kontroli wewnętrznej,
- przedstawianie opinii o wiarygodności sprawozdań finansowych przedsiębiorstwa,
- przedstawianie opinii dotyczących efektywności zarządzania ryzykiem,
- audyt operacyjny, czyli opinia i doradztwo na temat efektywności i racjonalności zarządzania,
- identyfikacja i analiza ryzyka na rzecz planowania długoterminowego i planowania zadania audytowego,
- przeprowadzenie oceny efektywności zarządzania ryzykiem,
- ocena jakości pracy kontroli wewnętrznej oraz doradzanie przy projektowaniu tych systemów kontroli,
- przeprowadzanie audytów finansowych w zakresie badania wiarygodności i kompletności informacji wykorzystywanych do sporządzania raportów na temat sprawozdań finansowych oraz badanie i sporządzanie raportów na temat systemów księgowych i płatniczych organizacji,
- ochrona majątku przedsiębiorstwa poprzez kontrolę systemów zabezpieczających aktywa przedsiębiorstwa,
- ocena efektywności i wydajności wykorzystania zasobów,
- przeprowadzanie audytów systemów informatycznych,
- kontrola przestrzegania przez pracowników procedur bezpieczeństwa systemów informatycznych,
- audyt zgodności – ocena procedur tworzonych w organizacji. Ustalenie, czy obowiązujące procedury zapewniają osiąganie zamierzonych celów i są zgodne z przepisami,
- dokonywanie oceny funkcjonujących systemów zapobiegania nieprawidłowościom i podejmowania działań korygujących,
- ocena systemu przepływu informacji pod kątem jego dokładności, rzetelności, terminowości, użyteczności i spójności,
- audyt zarządzania projektami, w tym informatycznymi,
- współdziałanie z podmiotami upoważnionymi do przeprowadzania kontroli w przedsiębiorstwie,
- wykonanie i stała aktualizacja Oceny Potrzeb Audytu,
- opracowywanie rocznego i wieloletniego planu audytu;
- opracowywanie raportu rocznego.
USYTUOWANIE AUDYTORA W PRZEDSIĘBIORSTWIE
Audyt wewnętrzny nie jest narzędziem do wskazywania nieprawidłowości, jest czynnikiem badającym i usprawniającym procesy oraz wspierającym kadrę zarządzającą organizacji. Zamiast szukać winnych uchybień, szuka on utrudnień oraz luk w procesach, które spowodowały te utrudnienia. Audytor wewnętrzny bada, doradza i rekomenduje, opierając się na niezależności i obiektywizmie swoich działań.
Audyt wewnętrzny nigdy nie będzie skuteczny, jeśli audytor nie będzie miał możliwości zachowania stałej komunikacji z kierownictwem wyższego i średniego szczebla i nie będzie znał celów i strategii przedsiębiorstwa – informuje DNV GL.
Skuteczność audytora oparta jest na zasadzie przeprowadzania audytu z należytą pieczołowitością, z zastosowaniem profesjonalnych standardów. Wszelkie od nich odstępstwa ujawnić powinien w swoim raporcie.
Świadomość kadry zarządzającej o potrzebie zarządzania ryzykiem w organizacji sprawia, że audyt wewnętrzny staje się doskonałym narzędziem wspierającym zarządzanie, a nie organem kontroli doraźnej.
