Audytor jest specjalistą zajmującym się przeprowadzaniu rewizji różnych obszarów działalności danej firmy lub instytucji zgodnie z normami określonymi przez stosowne przepisy prawne. Rewizje tego typu zwane są audytami. Wyróżnia się ich dwa rodzaje – audyty zewnętrzne, przeprowadzane niezależnie od kierownictwa, oraz wewnętrzne, przeprowadzane przez własną komórkę organizacyjną firmy.
Jakie są obowiązki audytora i czym powinien się on kierować w czasie ich wykonywania?
Za co odpowiada audytor?
Audytor odpowiada za kontrolowanie finansowych i organizacyjnych aspektów funkcjonowania firmy. Do jego obowiązków należy również wydawanie zaleceń i sprawdzanie, czy zostały one wdrożone. Po przeprowadzonej w firmie kontroli audytor sporządza raport. W niektórych wypadkach pracodawca może wymagać także opracowania statystyk, które mogą zostać wykorzystane do usprawnienia działania przedsiębiorstwa.
Niezależność i obiektywizm w pracy audytora
Istotne jest, by audytor był niezależny i obiektywny. Przy formułowaniu osądu nie może on ulegać wpływom innych. Cechy te pozwalają audytorowi dokonywać bezstronnej oceny firmy w czasie przeprowadzanego audytu. Ocena ta powinna być wyważona i brać pod uwagę wszystkie związane ze sprawą okoliczności. Niezależność i obiektywizm w pracy audytora są niezbędne do tego, by podmioty zainteresowane uznały wyniki audytu za wiarygodne, a więc zgodne z faktami i w pełni bezstronne.
Co gwarantuje przeprowadzenie niezależnego audytu?
Przeprowadzenie niezależnego, obiektywnego audytu pozwala uzyskać wiarygodne wyniki, z których można wyciągnąć stosowne wnioski i w efekcie usprawnić działalność operacyjną firmy. Pełni on więc funkcję doradczą, a jego celem jest podniesienie wartości przedsiębiorstwa. Audyt stanowi gwarancję uzyskania systematycznej i dokonywanej w uporządkowany sposób oceny mocnych i słabych stron kontroli wewnętrznej organizacji pod kątem:
- ładu organizacyjnego,
- zarządzania ryzykiem,
- kontroli,
a także związanych z nimi zagrożeń. Przyczynia się do poprawy ich funkcjonowania, a jego rzetelne przeprowadzenie pomaga organizacji osiągnąć stawiane przed nią cele. Zastosowanie się do rad udzielonych przez niezależnego, obiektywnego audytora gwarantuje zwiększenie wydajności i skuteczności operacji oraz ich zgodność z przepisami prawa oraz regulacjami.
Kto może zostać audytorem?
Audytorem może zostać osoba, która:
- posiada polskie obywatelstwo bądź obywatelstwo jakiegokolwiek innego kraju należącego do Unii Europejskiej,
- posiada pełną zdolności do czynności prawnych,
- posiada wszystkie prawa publiczne,
- nie była karana.
Ponadto, osoba na stanowisku audytora musi posiadać zarówno odpowiednie predyspozycje psychiczne, jak i stosowne wykształcenie.
- Predyspozycje psychiczne audytora
Audytor powinien cechować się przede wszystkim umiejętnością radzenia sobie ze stresem oraz być zdolny do efektywnej pracy w zespole. Audytor zewnętrzny musi bowiem kontaktować się z przedstawicielami kontrolowanych firm, z kolei audytor wewnętrzny wchodzi w częste interakcje z pracownikami innych działów w przedsiębiorstwie. By konfrontacje tego typu przebiegały bez przeszkód, osoba na tym stanowisku musi posiadać stosowne zdolności, takie jak komunikatywność, które znacząco ułatwiają relacje interpersonalne. Osoba wykonująca obowiązki audytora powinna ponadto cechować się zdolnością logicznego myślenia. Pozwala ona na dokładne przeprowadzenie kontroli, przeanalizowanie dokumentów i odnalezienie związków przyczynowo-skutkowych, a następnie wydanie stosownych zaleceń.
- Wykształcenie audytora
Osoba, która chce wykonywać zawód audytora, musi:
- posiadać wyższe wykształcenie przynajmniej w stopniu licencjata,
- cechować się dobrą znajomością aktualnie obowiązujących przepisów prawnych dotyczących danej branży,
- posiadać dobrą znajomość aktualnie obowiązujących norm ISO,
- ukończyć specjalne szkolenie i uzyskać stosowny certyfikat audytora, potwierdzający zdobycie wymaganej na tym stanowisku wiedzy.
Certyfikat audytora
Stosowny certyfikat, potwierdzający zdobycie uprawnień audytorskich, można zdobyć, uczestnicząc w specjalistycznych kursach organizowanych przez profesjonalne ośrodki szkoleniowe. Kursy tego typu składają się zazwyczaj z dwóch części – teoretycznej i praktycznej.
Zarówno wykłady teoretyczne, jak i ćwiczenia praktyczne mają na celu przekazanie stosownych umiejętności i wiedzy z zakresu planowania i przeprowadzania audytu, a także sporządzania wyczerpującego raportu po jego zakończeniu. Na polskim rynku uprawnienia do organizacji szkoleń prowadzących do uzyskania i uznania kompetencji audytorskich posiada renomowany ośrodek Bureau Veritas, którego usługi zostały uznane przez CQI/IRCA (ang. Chartered Quality Institute/ International Register of Certificated Auditors).