Stosowanie się do zasad BHP jest w przemyśle normą, do której raczej nikt nie ma zastrzeżeń i każdy wprowadza w życie z mniejszą lub większą skutecznością. Sama kwestia bezpieczeństwa pracowników się tu jednak nie kończy, a ich zdrowie niejednokrotnie zależy od skuteczności wykonywania założonych w BHP działań. Norma ISO 45001 to zbiór najlepszych praktyk i działań dotyczących zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy w zakładach, wykraczających swoim zasięgiem ponad standardowe BHP. Jakie są jej założenia, czym różni się od OHSAS 18001 i dlaczego warto starać się o certyfikację?
Norma ISO 45001, a jej poprzednik – OHSAS 18001
Liczba wypadków w miejscach pracy w skali światowej jest zatrważająca, ukazując sobą pewne wady systemowe związane ze stosowaniem BHP w miejscach pracy. Choć każdy pracownik powinien znać jego przepisy i stosować się do nich, rzeczywistość wygląda zwykle zupełnie inaczej, pozostawiając pracodawców bez większej kontroli nad problemem. Narzędziem, które pozwala na usystematyzowanie działań w obrębie BHP i wprowadzenie lepszej polityki bezpieczeństwa w firmach jest właśnie norma ISO 45001, będąca naturalną kontynuacją starszego standardu OHSAS 18001.
ISO 45001 jest naturalnym poszerzeniem uprzednio obowiązujących standardów, stworzonym w oparciu o doskonale znane schematy Międzynarodowej Organizacji Międzynarodowej oraz uwagi Międzynarodowej Organizacji Pracy. ISO 45001 proponuje wiele zmian organizacyjnych, dzięki którym zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy w zakładach miałoby stać się łatwiejsze i bardzo powtarzalne.
Norma wprowadza tu przede wszystkim kontekst organizacji, zaznaczając istotę wpływu czynników zewnętrznych i wewnętrznych na BHP w firmie i podkreślając, jak ważne jest ich regularne monitorowanie. Kontrolowanie ryzyka pochodzącego z wewnątrz i z zewnątrz jest w istocie jednym z podstawowych wymagań większości norm ISO i podkreśla tylko, jak wiele błędów mogą popełnić ci skupiający się wyłącznie na własnych, wewnętrznych aspektach BHP.
ISO 45001 kładzie także silniejszy niż OHSAS 18001 akcent na potrzeby i oczekiwania pracowników oraz wszystkich stron związanych z działalnością firmy. Rozpoznanie tych czynników pozwala na skuteczniejsze opracowanie metod kontroli systemu zarządzania i tym samym lepsze egzekwowanie zasad BHP na terenie zakładu pracy. Co jednak ciekawe, w normie ISO 45001 nie znalazły się bezpośrednio zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, których należy się trzymać. Norma skupia się na tym, by przedsiębiorstwa tworzyły własne systemy zarządzania BHP na podstawie zasad, które są istotne dla ich branży i działalności, podając raczej zasady zarządzania BHP i wszystkim, co z nim związane.
ISO 45001 – standard bezpieczeństwa i higieny pracy
Norma ISO 45001 została zbudowana o doskonale znany w zarządzaniu system Deminga, zakładający działania dążące do ciągłego doskonalenia się poprzez wykonywanie ich w trybie PDCA. Tak przejrzysty system działania pozwala na zorganizowanie solidnych celów i założeń dla firmy i stosowanie się do nich bez względu na objętość założeń BHP w zakładzie. Każde działanie związane z zarządzaniem BHP i przystosowywaniem miejsc pracy do ich spełnienia powinno zostać skutecznie zaplanowane i wprowadzone, a następnie ocenione, poprawione i ponownie wdrożone, dając wgląd w skuteczność działań w oparciu o ISO 45001 i zmuszając do poprawy ich skuteczności.
ISO 45001 skupia się wreszcie na wspomnianej już poniekąd identyfikacji ryzyka i zarządzaniu nim tak, by ewentualne awarie skutkujące bezpośrednim zagrożeniem dla bezpieczeństwa i higieny pracy nie miały właściwie miejsca. Firma mająca na celu działanie w zgodzie z zasadami ISO 45001, a być może planująca certyfikację ISO 45001 powinna być w stanie określić wszelkie ryzyko i zagrożenia pojawiające się w poszczególnych obszarach jej działalności i opracować strategię ich minimalizacji i neutralizacji.
Jako jedną z metod radzenia sobie z tak obszernym zagadnieniem wskazano tutaj udział pracowników i kierownictwa w procesie tworzenia, wdrażania i stosowania nowego systemu zarządzania bezpieczeństwem.
Certyfikacja ISO 45001
Każdy zakład pracy posiada własny zbiór zasad BHP, dlatego też wprowadzenie systemu zarządzania nim opartego o ISO 45001 nie powinno stanowić większego problemu organizacyjnego. Certyfikacja ISO 45001 oznacza gotowość do spełniania wymagań ponad to, co założone prawnie i określone w samym BHP, dlatego też mówi się że certyfikat jest wartością dodaną dla wizerunku firmy i dziś, choć nieobowiązkowy, pozwala zyskać uznanie w każdej branży.